Os catro primeiros teñen un nome sistemático que consiste nos prefixos met-,
et-, prop-,
e but-
seguidos do sufixo "-ano". Os demais noméanse mediante os prefixos gregos que indican o
número de átomos de carbono e a terminación "-ano".
Fórmula |
Nome |
Radical |
Nome |
|
Metano |
|
Metil-(o) |
|
Etano |
|
Etil-(o) |
|
Propano |
|
Propil-(o) |
|
Butano |
|
Butil-(o) |
|
Pentano |
|
Pentil-(o) |
|
Hexano |
|
Hexil-(o) |
|
Heptano |
|
Heptil-(o) |
|
Octano |
|
Octil-(o) |
Outros nomes da serie dos alcanos son os seguintes:
Nº de C |
Nome |
Nº de C |
Nome |
9 |
nonano |
30 |
triacontano |
10 |
decano |
31 |
hentriacontano |
11 |
undecano |
32 |
dotriacontano |
12 |
dodecano |
40 |
tetracontano |
13 |
tridecano |
41 |
hentetracontano |
14 |
tetradecano |
50 |
pentacontano |
15 |
pentadecano |
60 |
hexacontano |
16 |
hexadecano |
70 |
heptacontano |
17 |
heptadecano |
80 |
octacontano |
18 |
octadecano |
90 |
nonacontano |
19 |
nonadecano |
100 |
hectano |
20 |
eicosano |
200 |
dihectano |
21 |
henicosano |
300 |
trihectano |
22 |
docosano |
579 |
nonaheptacontapentahectano |
Chámase radical alquilo ás agrupacións
de átomos procedentes da eliminación dun átomo de H nun alcano, polo que
contén un electrón de valencia dispoñible para formar un enlace covalente.
Noméanse cambiando a terminación -ano por -ilo, ou -il cando forme parte dun
hidrocarburo.
Cando aparecen ramificacións (cadeas laterais) hai que
seguir unha serie de normas para a súa correcta nomenclatura.
·
Elíxese
a cadea máis longa. Se hai dúas ou máis cadeas con igual número de
carbonos escóllese a que teña maior número de ramificacións.
|
3-metilhexano |
·
Numéranse
os átomos de carbono da cadea principal comezando polo extremo que teña máis
preto algunha ramificación, buscando que a posible serie de números "localizadores"
sexa sempre a menor posible.
|
2,2,4-trimetilpentano, e non 2,4,4-trimetilpentano |
·
As
cadeas laterais noméanse antes que a cadea principal, precedidas do seu
correspondente número localizador e coa terminación "-il" para indicar que son radicais.
·
Se un mesmo átomo de carbono ten dous radicais ponse
o número localizador diante de cada radical e se ordenan por
orde alfabética.
|
4-etil-2-metil-5-propiloctano |
·
Se un mesmo radical repítese en varios carbonos, sepáranse
os números localizadores de cada radical por comas e anteponse ó radical o prefixo "di-",
"tri-", "tetra-", etc.
|
2,3-dimetilbutano |
·
Se hai dous ou máis radicais diferentes en distintos
carbonos, noméanse por orde alfabética
antepondo o seu número localizador a cada radical. Na orde alfabética non se teñen en conta os prefixos: di-, tri-,
tetra- etc. así como sec-, terc-, e outros como cis-, trans-, o-, m-, e p-;
pero coidado si se ten en conta iso-.
|
5-isopropil-3-metiloctano |
·
Se as cadeas laterais son complexas, noméanse de xeito independente e
se colocan, encerradas dentro dun paréntese como os demais radicais por orde
alfabética.
Nestes casos ordénanse pola primeira letra do radical. Por exemplo, no (1,2-dimetilpropil) si teremos en conta o "d" para a orde alfabética,
por ser un radical complexo. Nas cadeas laterais o localizador que leva o
número 1 é o carbono que está unido á cadea principal.
|
5-(1,2-dimetilpropil)-4-etil-2-metilnonano |
|
4-etil-5-metiloctano |
|